Шығыс Қазақстан облысы, Катонқарағай ауданының Берел ауылы маңында орналасқан «Берел» мемлекеттік тарихи-мәдени музей-қорығы 2008 жылғы 4 шілдеде ашылды. Сақ дәуірінен жеткен тарихи-археологиялық ескерткіш Қазақстанның жалпыұлттық қасиетті нысандары тізіміне енгізілген.
Ескерткіш аумағы 4000×1000 м²-ді құрайды. Құрамында 100-ден астам қорған мен ерте түркі дәуіріндегі көшпенділердің қоршаулары бар. Берел қорымы оңтүстік-шығыстан солтүстік-батысқа қарай тізбектеле созылып, бірнеше жеке жерлеу құрылыстарынан тұратын топтарға біріктірілген.
Қорғандардың ең көнесі б.з.б. IV–III ғасырларға жатады (шамамен 2400–2300 жыл бұрын), ал ең жаңалары ежелгі түркі дәуіріне — б.з. VII–VIII ғасырларына сәйкес келеді (шамамен 1200–1300 жыл бұрын).
Қазба жұмыстары барысында «скиф-сібір аң стиліне» жататын алтын бұйымдар табылған. Сонымен қатар жылқы мумиялары да анықталған. Дала мәдениетінде жылқыны жерлеу жиі кездесетін құбылыс болғанымен, Берел қорымынан табылған жылқылардың өзіндік ерекшеліктері бар: олар адамдармен бірге жерленген және әдеттегі ат әбзелдерінен бөлек, ерекше зергерлік бұйымдармен безендірілген — жылқылардың бастарында арқар мүйізі бейнеленген бетперделер болған.
Мекенжайы:
Шығыс Қазақстан облысы, Катонқарағай ауданы, Жамбыл ауылы
Байланыс нөмірі:
+7-723-422-92-55