Сұлтан-Ахмет Қожықов

Сұлтан-Ахмет Қожықов – қазақ халқының жанын экранға түсірген режиссер. Оның фильмдері жай ғана тарихты баяндап қоймай, көрерменді сол заманның атмосферасына батырып, ұрпақтардың рухын жеткізіп, ұлттық мәдениетті дәріптеді.

1923 жылы Әулие-Атада (қазіргі Тараз) дүниеге келген. Оның отбасының тағдыры оңай болған жоқ – 1938 жылы әкесі қуғын-сүргінге ұшырап, өзі Ұлы Отан соғысына қатысты. Соғыстан кейін Сұлтан-Ахмет шығармашылық жолын газеттердегі карикатуралардан бастады, бірақ көп ұзамай оның жолы кинематографияға әкелді.

1952 жылы ВГИК-ті бітіріп, Лев Кулешов пен Александр Довженко сияқты ұлы шеберлерден дәріс алды. 1953 жылдан бастап Алматыдағы киностудияда жұмыс істей бастады, ол кейіннен әйгілі «Қазақфильм» болды.

Оның режиссерлік дебюті – «Ана мен бала» (1955) фильмі. Бірақ оған нағыз даңқ «Қыз Жібек» (1970) фильмі арқылы келді – махаббат туралы ұлы қазақ тарихы керемет ауқымда түсірілген. Бұл фильм ұлттық кинематографияның классикасына айналды және бүгінгі күнге дейін өзінің сүйкімділігін сақтап келеді.

Ол тек тарихи және эпикалық фильмдерді ғана емес, сонымен қатар қазіргі өмір туралы фильмдерді де түсірді – «Біз Жетісуданбыз» (1958), «Әрқайсымыз» (1961), «Нағыз шыны» (1965). Оның жұмыстарында халықтың дауысы, қазақ даласының дәстүрі мен рухы естілді.

Сұлтан-Ахмет Қожықов жай ғана режиссер емес – ол өз заманының жылнамашысы болды, өзектілігін жоғалтпайтын туындылар жасады. Оның қазақстандық кинематографияға қосқан үлесі баға жетпес, ал фильмдері әлі күнге дейін көрермендерді өзінің тереңдігімен, шынайылығымен және сұлулығымен шабыттандырады.