Сүндет той – әр қазақ баласының өміріндегі ең маңызды салт-дәстүрлердің бірі, оның мұсылман әлеміне кіргенін және жаңа кезеңге – есейгендікке қадам басқанын білдіретін рәсім.

Бұл мейрам – сүндетке отырғызу рәсімін атап өтуге арналған, ол тек діни ритуал ғана емес, сонымен қатар отбасының маңызды дәстүрі. Қазақстанда сүндет той әдет-ғұрыптарды сақтай отырып, кең көлемде атап өтіледі.

Бұл дәстүр ислам канондарына негізделген, онда сүндеттеу рухани тазалық пен мұсылман қауымына жататынын білдіреді. Сүндеттеу баланың тақ санындағы жасында – 3, 5 немесе 7 жасында жасалады.

Сүндет тойды ұйымдастыру үлкен жауапкершілікті талап етеді. Ең алдымен, тәжірибелі дәрігер таңдалады, себебі рәсімді кәсіби маман жүргізуі керек. Сонымен қатар, баланы алдын ала дайындау маңызды – оған рәсімнің мәні түсіндіріліп, қорықпауы үшін әңгімелер жүргізіледі.

Дәстүр бойынша, той күні оқиға басталардан бір күн бұрын жарияланады. Бұрын сүндетке түсер баланың досы ауылдағы үйлерді аралап, той жайлы хабар беретін. Балалар үй иелеріне сыйлық тарататын. Үй иелері сүндет рәсімі сәтті өтсін деп баланың мойнына ақ немесе түрлі түсті орамал байлайтын. Сүндетке түсу үшін «ұтымды» күн таңдалатын, қазақтарда сәрсенбі күні сәтті күн болып саналады.

Сүндеттен кейін той өткізіледі. Мейрам иесі – бала – барлық қонақтардан құттықтау алады, қымбат сыйлықтар, ақша, мал беріледі. Баланың ата-анасы дәмді дастархан жайып, көңілді ойын-сауық ұйымдастырады. Бала өзін нағыз жігіт, ер азамат ретінде сезінеді. Оған ерекше көңіл бөлінеді. Әрине, дәстүрлі салт-дәстүрлер мен әндерсіз болмайды. Баланы шашу шашып, оның құрметіне ұлттық әндер айтылады және оны қолдап, мадақтайды.

Сүндет той – жай діни рәсім ғана емес, ұрпақтарды біріктіретін маңызды отбасылық оқиға. Қазақстанның түкпір-түкпірінде бұл мереке үлкен салтанатпен өткізіліп, ата-бабалардың бай дәстүрлері сақталып келеді. Тойға дайындықта әрбір детальға мән беріледі, бірақ ең бастысы – бала мен қонақтар үшін қуаныш, құрмет пен жылылық атмосферасын жасау.