Әзірбайжан Мәмбетов – аты аңызға айналған режиссер, педагог, Қазақстанның Халық қаһарманы және КСРО халық әртісі. Есімі Қазақстан театры мен киносының тарихына мәңгі жазылған тұлға.

1932 жылы 2 қыркүйекте Савинка ауылында (қазіргі Волгоград облысы, Ресей) дүниеге келген. Соғыс жылдары оның отбасы Алматыға көшіп келеді, оның өнердегі жолы осы қалада басталды. Жас кезінде-ақ ерекше қабілеттерін танытты – Алматы театр-көркемсурет училищесінің актерлік факультетін және бір уақытта хореографиялық училищені бітірді. Қазақ КСР Ән-би ансамблінің солисі болды.

ГИТИС-те режиссерлік білім алғаннан кейін ол өзін талантты режиссер ретінде танытты. М. Әуезов атындағы Қазақ академиялық драма театрында жұмыс істеді, онда 1965 жылы бас режиссер, кейіннен директор болды. Жұмыс істеген жылдары екі жүзден астам спектакль қойды, олардың көпшілігі танымал болды.

1978 жылы театрдан уақытша кетіп, "Қазақфильм" киностудиясын басқарды, содан кейін қайтадан театрлық қызметке оралды. Оның қойылымдары Қазақстанда ғана емес, халықаралық сахналарда да – Мәскеуде, Прагада, Ташкентте де қойылды. Шыңғыс Айтматовтың "Ана - Жер ана" спектаклі Ирандағы халықаралық фестивальде, ал "Қозы Көрпеш - Баян Сұлу" Франциядағы "Театр Ұлты" фестивалінде көрсетілді.

Әзірбайжан Мәмбетов спектакльдерді ғана қойып қоймай, талантты актерлер мен режиссерлердің тұтас буынын тәрбиеледі. Ол Қазақ ұлттық өнер академиясында сабақ берді.

Ол қоғам қайраткері болды, үш рет Қазақстан Жоғарғы Кеңесінің депутаты болып сайланды, Театр қайраткерлері одағында жұмыс істеді. 2000 жылы ол ең жоғары мемлекеттік марапатқа – Қазақстанның Халық қаһарманы атағына ие болды.

2009 жылы 18 қарашада дүниеден өтті. Бірақ оның шығармашылығы мен мәдениетке қосқан үлесі адамдардың жүрегінде, театр сахналары мен экрандарында мәңғі сақталады. Әзірбайжан Мәмбетов – қазақстандық театрдың келбетін өзгерткен, жаңа буынға үлгі болатын мұра қалдырған режиссер.