Бұл жанр Батыс Еуропада өткен ғасырдың ортасында пайда болды. Стереотиптерді бұза отырып, суретшілер зергерлік өнерді, мүсінді, сәнді және дизайнды біріктірді. Бұл бағыттың ізбасарлары автомобиль қаптамасынан, полиэтилен пленкасынан, қайта өңделген пластмассадан және басқа да ерекше материалдардан зергерлік бұйымдар жасайды.

«Бұл Қазақстандағы тұжырымдамалық зергерлік өнердің алғашқы көрмесі, ол бізге әлемнің 7 елінен 35 суретшіні жинады, біз мұны мақтан тұтамыз. Тұжырымдамалық зергерлік өнер классикалық зергерлік өнерден зергерлік бұйымдардың құндылығы материалда емес, автордың идеясында болуымен ерекшеленеді. Көрме сусабын бөтелкелерінен бастап силиконды имплантқа дейін ерекше материалдармен жұмыс істейтін авторларды жинады. Мен бұл бағыттың негізін қалаушыларды көрсетуге тырыстым. Бұл мастодонттар, бізде бір кездері патшайым Максимаға тәж жасаған Тед Нотен бар. Ол тұжырымдамалық зергерлік өнер жанрында өткен ғасырдың 60-70 жылдарынан бері жұмыс істейді. Мен қазақстандықтарға осы бағытта да жұмыс істеуге болатынын көрсеткім келді», - деп атап өтті көрменің бірлескен кураторы, суретші Жанна Асанова.

Жанна Асанова әртүрлі елдерден келген суретшілердің жұмыстарын бір алаңда жинап қана қоймай, өзінің туындыларын да ұсынды. Автор 9 жылдан астам уақыт бойы тұжырымдамалық зергерлік өнерге қызығушылық танытып келеді. Ол металл құлыптардан және қайта өңделген тоқымадан жасалған зергерлік бұйымдарды көрмеге қойды. Жанна Асанова оларда әйел дауысының күші және адамдардың қарым-қатынасының табиғаты туралы айтады.

«Мен Пәкістанда жүріп жасаған арқандардан жасалған жұмыстарды ұсындым. Жергілікті қолөнершілер тоқыманы қайта өңдеп, осы арқандарды одан әрі пайдаланады. Менде олардан зергерлік бұйымдар жасауға болады деген ой келді. Негізінен, мен тоқыма, киізбен жұмыс істеймін. Сондай-ақ, мен металл сыдырмаларды, түрлі-түсті және жартылай бағалы тастарды пайдаланамын. Мен әртүрлі тақырыптарды көтеремін: гендерлік теңдік, бірегейлік, әйелдердің құқықтары мен бостандықтары, экология», - деп атап өтті көрменің бірлескен кураторы, суретші Жанна Асанова.

Экспозицияға әлемнің жеті елінен: Қазақстан, Қырғызстан, Австрия, Бельгия, Германия, Нидерланды және Пәкістаннан келген заманауи суретшілердің 130-дан астам туындысы енді. Экспонаттардың арасында тұжырымдамалық зергерлік өнердің тіректерінің бірі - Тед Нотеннің туындылары да бар. Оның 1998 жылғы «Мерседес Бенц» жобасын көптеген зерттеушілер тұжырымдамалық жұмыстың үлгісі ретінде атайды. Автор люкс класты автомобиль көптеген адамдар армандайтын мәртебе символы бола отырып, бриллианттардан кем емес қымбат және демек, зергерлік бұйымдар жасау үшін шикізат ретінде де қолданыла алады деп есептейді. Суретші Mercedes Benz көлігінің корпусынан фрагменттерді кесіп алды. Автор жұқа болат табақтарды зергерлік бұйымдар ретінде киюді ұсынады, тек артқы жағына ілмек қосады.

Австриялық суретші Анна Рис өз жұмысында көрермендерді сұлулық пен әйелдіктің табиғаты туралы ойлауға жетелейтін нағыз силиконды кеуде имплантын пайдаланды. Автор біздің неге және неліктен әшекей деп санайтынымыз, уақыт өте келе бұл ұғым қалай өзгергені және гендерлік нормалардың бұған қандай әсер ететіні туралы айтады.

Көрменің кураторы Жанна Асанова отандық шеберлерге де тұжырымдамалық зергерлік өнер стилінде тәжірибе жасауды және ой жүгіртуді ұсынды. Қарағандылық шебер Илья Казаков электр бөлшектерінен жасалған зергерлік бұйымдарды ұсынды.

«Мен бала кезімнен үйде әртүрлі электр бөлшектерін көруге үйренгенмін, өйткені әкем осы салада жұмыс істейді. Бұл бөлшектер мені әрқашан қоршап жүрді және мен үшін олардың ерекше құндылығы бар. Менің ойымша, олардан сұлулық пен әсем зергерлік бұйымдар жасауға болады. Негізінен, мен дәстүрлі материалдармен жұмыс істедім: сүйек, тас, тері. Осы көрменің арқасында тәжірибе жасауға мүмкіндік туды», - деп атап өтті Илья Казаков.

Қазақстандық суретші Табиғат Құжанбаевқа сақ патшайымы Томиристің бейнесі шабыт берді. Ол ұлы жауынгер киетін алқаның асыра сілтенген түрін ұсынды. Автор зергерлік бұйымдарды пластмассадан және кір жуғыш машинаның бөлшектерінен жасады.

«Мұның бәрін қоқысқа тастауға болар еді. Ал мен оны пайдаландым, бұл материалды сездім. Мен Томиристің жауынгер, патшайым ғана емес, ең алдымен әйел болғанын көрсеткім келді. Ол зергерлік бұйым ретінде ғарыштық нәрсе кигендей елестеттім. Менен жұмыстың неден жасалғанын сұрағанда, мен әзілдеп ғарыш кемесінің сынығынан жасалғанын айтамын», - деді Табиғат Құжанбаев.

Елордалық Forte Kulanshi Art Space өнер кеңістігіндегі көрме 2024 жылдың 12 қазанына дейін жалғасады. Мекенжайы: Достық көшесі 8/1.