Ілияс Есенберлин (10 қаңтар 1915 – 5 қазан 1983) – қазақ әдебиетінің көрнекті өкілі, тарихи романдардың авторы. Оның шығармалары жалпы таралымы 8 миллионнан астам данамен жарық көріп, әлемнің 30-дан астам тіліне аударылған.

«Көшпенділер» трилогиясы

Бұл трилогия үш романнан тұрады: «Алмас қылыш» (1971), «Жанталас» (1973) және «Қаһар» (1969). Шығармалар XV-XIX ғасырлар аралығындағы қазақ халқының тарихын, Қазақ хандығының құрылуы, жоңғар шапқыншылығы, Ресей империясымен қарым-қатынасын және Кенесары Қасымұлының көтерілісін баяндайды. «Көшпенділер» трилогиясы 30-дан астам тілге аударылып, әлем бойынша 50-ден астам рет қайта басылып шықты.

«Алтын Орда» трилогиясы

Бұл трилогияда Алтын Орданың құрылуы, өрлеуі және құлдырауы суреттеледі. Шығармаларда Жошы ханның ұлы Бату ханның (Сарай-Бату қаласының негізін қалаушы) және басқа да тарихи тұлғалардың өмірі мен қызметі баяндалады. Трилогия қазақ халқының этногенезі мен мемлекеттілігінің қалыптасуын көрсетеді.

«Ғашықтар»

Бұл роман махаббат пен құмарлық, адасулар мен қалаулар туралы баяндайды. Сонымен қатар, шығармада Ұлы Отан соғысы жылдарындағы және соғыстан кейінгі қазақ халқының тағдыры, басты кейіпкерлердің өмірі мен махаббаты суреттеледі.

«Алтын құс»

Романда қарапайым кеншінің өмірі баяндалады. Басты кейіпкер Сабыр еңбек жолын қарапайым жұмысшыдан бастап, кейін Еңбек Ері атағын алады. Шығарма оқырманды өмірдің мәні туралы ойлануға шақырады және «жылтырдың бәрі алтын емес» деген ескі шындықты еске салады.