Мыңдаған адамды біріктірген күй: Қазақ домбырашылары Гиннестің рекордтар кітабына қалай енді және бұл оқиға этномәдениет үшін нені білдіреді

Мыңдаған адамды біріктірген күй: Қазақ домбырашылары Гиннестің рекордтар кітабына қалай енді және бұл оқиға этномәдениет үшін нені білдіреді

2025 жылдың шілдесінде Талдықорғанда тарихи оқиға тіркелді — бес мыңнан астам домбырашы аңызға айналған «Балбырауын» күйін бір мезетте орындап, әлемдік рекорд орнатты. Бұл көрініс жай ғана музыкалық флешмоб емес, қазақ халқының рухани коды мен мәдени болмысын әйгілеген ерекше белеске айналды.

Қуаныштысы — домбыра қазақтың тарихын, танымын, дүниетанымын бойына сіңірген рухани мұра ретінде өмір сүріп келеді. Күй арқылы халқымыздың қуанышы мен қайғысы, даланың үні мен ел жадындағы ерлік шежіресі үн қатады. Домбыра шанағынан төгілген әрбір әуенде ата-бабалар ізі мен ұлттық рухтың лебі сезіледі.

Ғасырлар бойы домбыра көшпенді қазақтың жан серігі болды. Ол – ақын мен жыраудың, батыр мен шешеннің сенімді серігі. Оның тілі болмаса да, үні бар — ол тікелей жүрекке жетеді. Мыңдаған адамның бір мезетте домбыра шертуі — жай күй тарту емес, бұл — рухани тұтастықтың, ұлттық бірліктің көрінісі.

Тарихи рекорд — Талдықорған төрінде

«Балбырауын» күйінің жаппай орындалуы — Қазақстанның түкпір-түкпірінен келген мыңдаған адамның басын қосқан республикалық мәдени жобаның шарықтау шегіне айналды. Шараға мектеп оқушылары, кәсіби домбырашылар, әуесқойлар да қатысты — жасына да, кәсібіне де қарамастан.

Ұйымдастырушылар алдын ала онлайн және офлайн түрде дайындық өткізіп, әрбір қатысушының шығарманы меңгеруіне мүмкіндік жасады. Шара күні бес мыңнан астам адам бір алаңға жиналып, дирижёрдің жетекшілігімен күйді бір ырғақпен, бір тыныспен орындады. Гиннестің рекордтар кітабының өкілдері бұл сәтті «Адамзат тарихындағы ең ауқымды домбырамен күй орындау» ретінде тіркеді.

Бұл жетістік — халықаралық мойындаудан бөлек, дәстүрлі өнердің қазіргі қоғамда да өз орнын таба алатынын көрсеткен маңызды оқиға болды. Күй — тек өткеннің сарқыты емес, бүгінгі ұрпақтың жүрегінен орын алған өміршең өнер.

Флешмобтан кейін жастар арасында домбыра үйренуге деген қызығушылық күрт артты. Репетициядан және шарадан түсірілген бейнематериалдар әлеуметтік желілерде кең тарап, көпшіліктің назарын аударды.

«Бүгінгі таңда бізде қазақ мәдениеті мен төл өнерімізді әлемге паш етіп, ұлттық бірегейлігімізді нығайтуға мол мүмкіндік бар. Ғаламдану жағдайында мұндай рухани тіректердің маңызы зор. Ал домбыра — сол берік тіректердің бірі», — дейді шара ұйымдастырушылары.

Шетелдік ақпарат құралдарының қызығушылығы мен жаңалықтың кеңінен таралуының арқасында қазақтың домбырасы туралы бүкіл дүние білді.

Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігі Домбыра күніне орай жыл сайын бұқаралық іс-шаралар — көпшілікпен күй орындау, шеберлік сабақтары, фестивальдер мен білім беру жобаларын ұйымдастыруды жоспарлап отыр. Сондай-ақ, мектептерде домбыра сабағын міндетті пән ретінде енгізу мәселесі де күн тәртібінде. Бұл — ұлттық мұраны сақтау мен оны болашақ ұрпаққа жеткізудің нақты қадамы болмақ.

Қазақ домбырашыларының Гиннестің рекордтар кітабына енуі — жай ғана сандық көрсеткіш емес. Бұл — дәстүрдің өміршеңдігін, жастардың оны жалғастыруға дайын екенін айқындайтын жарқын дәлел. Бұл — күй өнерінің ұлтты біріктіретін рухани қуатының көрінісі.

78
15.07.2025