2025 жылы Қазақстан ұлы ақын, философ, ойшыл және реформатор Абай Құнанбайұлының 180 жылдығын тойлайды. Бұл күн ресми іс-шара ғана емес, қазақ мәдениетінің тамырына, рухани бағдарларына және зияткерлік дәстүріне тереңінен үңілетін күн.

Бүгінде Абай Құнанбайұлы – мектеп бағдарламасындағы кезекті тұлға ғана емес, ұлттық дүниетанымның айқын бағдары. Айтулы мерейтойға еліміздің қалай дайындалып жатқанының өзі көп нәрсені аңғартады. Биыл мәдени шаралармен қатар, оқу орындарында абайтану сабақтары да өтеді.

Ақыннан – ұлт бағдарына дейін

Абай Құнанбайұлы – қазақтың ұлттық болмысын айшықтайтын бірегей тұлға. Ақын халық поэзиясын философиялық тереңдікпен ұштастырып, қазақ тіліне әдеби өрнектің жаңа деңгейін сыйлады, Шығыс пен Батыстың арасындағы рухани көпірге айналды. Оның «Қара сөздері» – жай ғана өсиет емес, қазақтың мәдени санасының алғашқы манифесі.

Сол себепті, Абайдың 180 жылдығы – тек мәдени емес, сонымен қатар саяси, білім беру және азаматтық тұрғыда да айтулы мереке.

Еліміздегі барлық мектептер мен университеттерде Абайдың өмірі мен мұрасын арқау еткен Абайтану сабақтары өтеді. Оқу-ағарту министрлігі «Абай оқулары» атты республикалық циклді бастайды және Абайтану курсын оқу бағдарламасына кеңінен енгізеді.

Сонымен қатар халықаралық және ғылыми конференциялар жоспарланған. Астана мен Алматыда Орталық Азия елдерінен, Түркия, Ресей мен Еуропадан келген филологтар, тарихшылар мен философтар Абай идеяларының қазіргі оқылымын талқылайды.

Елдегі ірі театрларда Абайға арналған қойылымдар, опералар мен балеттердің премьерасы өтеді. Алматыдағы Абай атындағы ұлттық опера және балет театры әйгілі «Абай» операсын қайта сахналауды, сондай-ақ қазіргі заманғы әртістер қатысатын музыкалық-поэзиялық кештер өткізуді жоспарлаған.

Еліміз бойынша мектептерде, ауылдар мен аудан орталықтарында жәрмеңкелер, көрмелер, концерттер мен флешмобтар ұйымдастырылады. Астананың орталығында Абай бейнесінің заманауи түсіндірмесіне арналған интерактивті инсталляция орнатылады.

Ұлы ақын дүниеге келген Абай облысы – осы жылдың рухани орталығына айналмақ. Семей қаласы мен Жидебайға туристердің көптеп келуі күтілуде, Абайдың музей-үйіне қалпына келтіру жұмыстары жүргізіліп, жаңа экспозициялар ашылады және кең ауқымды «Абай форумы» өтеді.

«Абай жолымен» атты туристік науқан арқылы ақынның өмірі түрлі бағыттар, фильмдер, подкасттар мен мобильді қосымшалар арқылы таныстырылады.

Мерейтой Абай мұрасын цифрлық форматта насихаттаудың жаңа кезеңіне серпін береді. TikTok, Instagram, YouTube платформалары арқылы жастар арасында Абай поэзиясы мен философиясын дәріптеу кең тарауда. Белгілі блогерлер мен инфлюенсерлер «Қара сөздерді» оқып, туындаған ойларымен бөлісетін челлендждер мен жобаларға қатысады.

Сондай-ақ Абай өмірі туралы жаңа тарихи драма жанрындағы авторлық телесериал әзірленуде.

Қазіргідей жылдам өзгерістер дәуірінде рухани тірек іздеу қажеттілігі артып келеді. Осы тұста еліміз Абай Құнанбайұлының 180 жылдығына терең ішкі сұраныспен қадам басуда. Ақынның адамгершілік, білім, еңбек, өзара сыйластық пен ақиқатты іздеу жөніндегі идеялары жастарға, қоғамға және мемлекетке әлі де өзекті тақырып.

Министрлік Абай Құнанбайұлының мерейтойы жай ғана атаулы күн емес, ұлттық идеяға, мәдени тереңдікке және адамгершілік құндылықтарға назар аударатын маңызды күн екенін айтты. Еліміздің түкпір-түкпіріндегі ауылдардан бастап Елордаға дейін, оқушыдан бастап ғалымға дейін – ұлы Абайдың мұрасы мен болмысына үңілген әрбір жан өзін-өзі танып, рухани жаңғыру жолына түседі.