Дәстүр мен маркетингті, ұлттық асхана мен эстетиканы, ал қазақша етті — жылдам жеткізумен қалай үйлестіруге болады? Ас дайындай отырып, тұтас мәдениетті қайта жаңғыртып жүрген қазақстандық арудың тәжірибесінен қазақша ет – тек тағам түрі емес екенін байқаймыз. Бұл — ұрпақтар сабақтастығы, әулет мәртебесі және терең мәні бар бренд.
Ұлттық дәм — хайп емес
Әсемгүл Кабельдинова бірнеше жылдан бері ұлттық тағамдарды дайындауды үйретіп келеді. Ол жоба қатысушыларын қазы мен шұжықты өз қолымен жасауға баулыған.
— Мен дәстүрден қол үзбеймін, бірақ уақыт талабын да ескеремін. Міндетім — ұлттық асхананы бүгінгі аудиторияға түсінікті әрі жақын етіп жеткізу, — дейді кәсіпкер.
Оның арсеналында:
· қазақ асханасын ілгерілету алаңдары ретінде Instagram мен TikTok-ты пайдалану;
· ұлттық киімдер мен ет ұсыну дәстүрлері тоғысқан бірегей шеберлік сабақтары;
· философиясы: қазы мен шұжық — жай ғана ас емес, отбасындағы махаббат, қамқорлық пен сыйластықтың нышаны.
Тұтынушыға дәмі, қаптамасы, эстетикасы және тарихы маңызды. Ол осының бәрін бір өнімге біріктіруге тырысады.
— Біз уақытты өзгерте алмаймыз, бірақ дәстүрді оның ырғағына бейімдей аламыз, — дейді ол. — Миссиямыз — ұлттық тағам мәнін жоғалтпай, заманауи тұтынушыға ыңғайлы қалыпқа енгізу.
Әсемгүлдің айтуынша, бұл жай ғана кәсіп емес. Бұл — ұлттық ас дәмін заманауи форматта жеткізетін жүйе.
Келесі қадам — халал өнімдерден жасалған жартылай фабрикаттар желісін іске қосу:
· алдын ала пісірілген және порцияланған ет,
· дайын қамыр,
· сорпа негізіндегі хош иісті тұздық.
Осылайша үйде 15–20 минутта оңай дайындалатын өнім жасалады. Формат «Қазақша гриль-бар» деп аталды — тез, дәмді және нағыз ұлттық сарында.
Бұл шешім:
· ет пісіруді білмейтіндерге,
· жұмыстан шаршап келетіндерге,
· еттің қандай мүшелерін салуды білмейтіндерге арналған.
— Біз қазақша етті тек қолжетімді ғана емес, эстетикалық тұрғыдан да тартымды еткіміз келеді. Махаббатпен — отбасы үшін, — дейді ол.
Асханадан — мәдени кодқа дейін
— Алғашында оңай болмады. Күйеуім екеуміз командасыз, дайын жүйесіз бастадық. Мал союдан бастап еден жууға дейін екеуміз ғана істедік. Тәулігіне 4–5 сағат қана ұйықтайтынбыз. Бірақ осының бәрі бізді мықты етті, — деп еске алады кәсіпкер.
Жоба отбасылық іске айналды. Күйеуі — бастамашы, әйелі — шабыт беруші әрі толыққанды серіктес.
Қазақша ет — бренд
— Егер қазақша етті жай ғана дәстүрлі тағам деп қабылдайтын болсақ, қателесеміз. Бұл — италиялықтар үшін паста немесе корей халқы үшін кимчхи сияқты бренд, — дейді Әсемгүл.
Оның тәсілі:
· қазақша етті қызмет ретінде ұсыну;
· заманауи визуалға қаптау;
· шеберлік сабақтары мен медиа арқылы тарих пен құндылықтармен толықтыру;
· эмоциялық байланыс орнату: өнімді жай ғана сату емес, сезіндіру.
— Біз жай ғана өнім сатпаймыз. Біз мәдениетті жеткіземіз, — дейді ол. — Сондықтан қазақша ет — бұл жай ғана дәм емес, мақтаныш, символ. Бұл сөреде тұрмайды — жүректе өмір сүреді.
Дайындықтың үш элементі
Дәмін сақтап, үдерісті жеңілдету үшін үш дайын элемент ұсынады:
1. Қамыр — қолмен жайылып, кесілген, салқындатылған күйде сақталады.
2. Ет — баяу отта алдын ала пісіріліп, дәстүрлі ережелер бойынша мүшеленген.
3. Тұздық — сорпа негізінде, пияз бен дәмдеуіштер қосылып, фирмалық рецептпен дайындалған.
— Бұл жай ғана жартылай фабрикат емес. Бұл — 20 минут ішінде дайын болатын ұлттық кешкі ас.