Қазақстандағы этно-фэшн театр сахнасы мен фестиваль алаңынан шығып, заманауи сән индустриясының дербес әрі серпінді бағытына айналды. Бұл үрдіс дәстүр мен қолөнерді заманауи стильмен үйлестіріп, ұлттық мәдени кодтың бір бөлшегіне айналып отыр. Сонымен қатар, ішкі және сыртқы нарықта үлкен сұранысқа ие, табысты коммерциялық сала ретінде қалыптасуда.

2010 жылдан бері елімізде киімдегі ұлттық болмысқа деген қызығушылық айтарлықтай артты. Осы қозғалыстың алғашқы қарлығаштары – дәстүрлі қазақ киімін тек музейлік жәдігер ретінде емес, күнделікті әрі сәнді киімге арналған шабыт көзі ретінде ұсынған дизайнерлер болды.

Қазір көптеген отандық дизайнерлер этно-эстетиканы заманауи тілмен сөйлетіп, қазақи өрнектерді (қошқар мүйіз, ирек, ою), табиғи материалдарды (киіз, былғары, жібек) және қолмен тігілген кестені басты элементке айналдырды.

Qazaq Culture редакциясы ұлттық нақыш пен заманауи үлгіні сәтті үйлестірген үздік дизайнерлерге шолу ұсынады:

Айгүл Қасымова (Aigul Kassymova)

Қазақстандағы этно-фэшн бағытының көшбасшыларының бірі. Оның топтамалары қазақи эстетика мен жоғары сәнді шебер үйлестіреді. Жібек, парча, жаккард тәрізді асыл маталармен күрделі кесте жұмысын тоғыстыра отырып, Айгүлдің киімдері сән мен дәстүрдің жарасымын паш етеді. Жобалары Astana Fashion Week, Almaty Fashion Day сынды алаңдарда таныстырылып, белгілі тұлғалар тарапынан сұранысқа ие.

Салтанат Баймұхамедова (Salta)

SALTA бренді арқылы этно-шикті prêt-à-porter үлгісінде алғаш ұсынған дизайнерлердің бірі. Оның киімдері заманауи қалалық стильмен үйлесіп, ұлттық рухты сақтап қалады. Бренд Париж, Милан секілді әлемдік сән орталықтарында өткен көрсетілімдерге қатысқан.

Кәмшат Бекенова (KAMSHAT)

Матаны қайта өңдеу мен тұрақты өндіріс бағытын басты қағида еткен дизайнер. Оның туындыларында көшпенді мәдениет, түркілік символика және фольклор кеңінен көрініс табады. Кәмшат ұмыт қалған әдіс-тәсілдерді жаңғыртып, аймақтық шеберлермен тығыз байланыс орнатқан.

AYA BY BAPANI (Ая Бапани)

Этно-фэшн кеңістігіндегі ең жарқын есімдердің бірі. Оның AYA by BAPANI бренді Қазақстаннан тысқары да кеңінен танымал. Ая ұлттық мұраны терең философиялық әрі көркем тұрғыда қайта пайымдап, әрбір туындысын көркем символ, шежірелі тарих ретінде ұсынады.

Айта кетейік, бүгінде ірі қалаларда этно-дизайнерлердің киімдерін ұсынатын нишалық шоурумдар мен мультибрендтік дүкендер ашылып жатыр:

QAZAQ REPUBLIC – made in KZ тұжырымдамасына негізделген заманауи концепт-дүкен. Этно-элементтері бар көше стиліндегі киімдер ұсынылады.

TIU by Kazakh Designers (Астана) – жас әрі этно-бағыттағы дизайнерлерді қолдауға бағытталған платформа.

SAUKELE Atelier – ұлттық нақыштағы бас киімдер мен той көйлектеріне маманданған бутиктік кеңістік.

NOMAD Fashion Hub – pop-up маркеттер, сән көрсетілімдері мен лимиттелген топтамаларға арналған мәдени-шығармашылық орта.

Қазақстандық дизайнерлер халықаралық сән көрмелеріне белсенді қатысып, жай ғана киім емес, ол арқылы ру, аймақ, қолөнер жайлы сыр шертеді. Бұл – тұтынушы мен туынды арасындағы эмоционалды байланысты арттыратын маңызды фактор.

Қазақи ою-өрнектер мен этно-мотивтер қазіргі таңда digital контентке, AR-фильтрлерге, NFT жобаларға және гейм-дизайнерлермен жасалатын коллаборацияларға бейімделіп келеді. Сұраныстың артуымен қатар, дизайнерлер шеберханалар мен оқыту мектептерін ашып, болашақ мамандарды дайындауға кірісіп жатыр.

Этно-фэшн – жай сән емес. Бұл – ұлттық болмыс пен мәдениетті заманауи тілмен жеткізудің жолы.

Ол – тарих – пен бүгінді тоғыстыратын көпір. Қиындықтарға қарамастан, этно-фэшн Қазақстанның брендтік келбетін нығайтып, креативті индустрия арқылы экспорт пен экономиканың дамуына үлес қосуға қауқарлы. Ең бастысы – дәстүр мен технологияны үйлестіре отырып, этно-кодты заманауи, танымал және қолжетімді ету.