Şamşi Kaldayakov'un adını taşıyan "Benim Kazakistanım" uluslararası şarkı festivali

Şarkı tarihı

«Vals kralı» adıla meşhur olan Şamşi Kaldayakov’un annesi kanserle hastalanıyor. Beklemediği bir anda öbür dünyaya gideceğini, yani öleceğini düşünen annesi Şamşi’yi Almatı'dan davet eder. Annesi şöyle diyor:

- Yavrum, Allah bana torunumu öpüp, gelinimi görmeyi yazmamış. Şu an sadece bir dileğim var. O da senin her zaman salıklı olman. Yeni şarkıların yine de ünlü olsun, mutlu ol evladım!

Annesinin sözlerinden sonra Şamşi çok heyecanlanıyor. Annesi onu dünyaya getirdiğini düşünerek en sevdiği insana şöyle diyor:

- Anne, başına türbe yapacağım diyemem ama en asil ve en şefkatli şarkıyı sana ithaf edeceğim. O şarkı hayat sonuna kadar asla unutulmayacak!

Bu olay 1957'de olmuş ve Şamşi şarkıyı 1961'de yazmıştır. Hala tüm kazakların kalbinde yer alan «Anne hakkında şarkı»nın tarihı budur. Şu an sadece kazaklar için değil bütün Türkü milleti için de en ünlü anne hakkında şarkıdır.

Genç Şamşi Kaldayakov

«Anne hakkında şarkı» ilk tatar diline çevrildi

«Anne hakkında şarkı» Sovyetler Birliği döneminde bile Türk dünyasında meşhur olan şarkılardan biridir. Şarkı ilk defa Tatar diline Gosman Ahmatjanov tarafından çevrilmiştir ve «Aniyeme» olarak adlandırılmıştır. Anlam olarak Kazakça ve Tatarca dilleri birbirine çok yakın olduğu için bazı kelimeleri anlayabiliriz. Örneğin:

Бірғансен син мина ал нұрын таңнарның,

Җыйғансың син мина бар голен даланың,

Бірғансен қанаттар талпыныр шағымда,

Балалық рахмәтем җырымда шағыл.

Қадерләп үстерген мин синѣ җимешен,

Күенің – голбақча, назлы һил – сулышын.

Инде сатып җитсәм дә, мин сына сабиймын,

Күгелен наздарын күзеннан танымын.

«Aniyeme» şarkısı ilk kez Tataristan Cumhuriyeti Halk Sanatçısı ve şarkıcı Flyara Süleymanova tarafından seslendirilmiştir.

Foto: Flyara Süleymanova

Babası savaşın kurbanı olan ve annesini de erken kaybeden Flyara bu şarkıyla özlemini dile getiriyor. Daha sonra «Anne hakkında şarkı’nın» sözü Başkurtçaya çevrilmiş ve büyük sahneye onu şarkıcı Hasan Usmanov seslendirmiştir. Başkurt ve Kazakça dillerinin anlam ayırımı çok farkılıdır. Bu sebeple şarkıyı ancak melodisle ayırabiliriz. Şarkının Başkurtça isimi «Asaayema»dır.

«Anne hakkında şarkı» bundan sonra da meşhurluğunu kaybetmedi. Şarkıyı yürekten söyleyen şarkıcılardan biri çinli Bazarbay Bikçentaevdır. Sanatçı Şıncan bölgesindeki tek tatar köyü olan Çişma'da doğdu. Daha sonra Kazan'a taşınmış. Ancak Çin'deki akrabalarıyla pek sık görüşmüyor. Bu eksiklik ve özleme, şarkıcıyı yene de «Anne hakkında şarkı»’ya yönlendirdi.

«Anne hakkında şarkı» moğol sanatçıları tarafından sunuldu

Şamşi'nin «Anne hakkında şarkı»sı kazakların geleneksel ayarı gibidir. Son yıllar Moğol sanatçıları bu esere büyük ilgi duyuyorlar. Şarkı sözü kan kardeşimiz, Moğolistan'nın meşhur alimi, yazar Sultan Taukeuoğlı tarafından kazakça'dan moğolca'ya çevrildi. Sonra da küçük yaşından itibaren şarkı söylemeyi seven Enji annesine Moğolca ithaf etti. Kazak dilinde ise ünlü Moğol sanatçısı, aktör ve şarkıcı Gansuhin Naransolongo söyledi. Sonra genç olsa da yetenekli Terendejid Nuamdorjmorinhobur enstrümentle «Anne hakkında şarkı»’yı Türkiye sahnesinde seslendirdi.

Genç Moğol sanatçısı Terendejid Nuamdorj

Dünya Şamşi'nin şarkısıyla dinleyicilere keyifli anlar yaşatıyor

Bu yıl Kazakistan'da sevenleriyle buluşan Koreli şarkıcı Song Won Sab şarkının cover versiyonu ile dinleyicilere keyifli anlar yasattı. Bu sefer şarkı genç yorumcu tarafından yeni bir kimliğe büründü. Elbette Şamşi şarkılarının gücü onun yüreğe kadar dokunacak melodisindedir.

«Şamşi Kaldayakov - Anne hakkında şarkı ve cover. Koreli müzisyenlerden» diye dolu dileklerle sahneye renk katan modern performans harkes tarafından sevgiye karşılandı. Şarkı aynı eskisi gibi anneye duyulan özlemle doluydu. Böylece Kazak şarkılarını Kore dilinde söyleyen Son Won Sab varsa, YouTube'da popüler Kostanaylı şarkıcı Togjan Murat Şamşi’nin tüm eserlerini Rusçaya çevirerek seslendiryor.

Bu hakkında Togjan şöyle diyor: «Şamşi türkü milleti’nin ünlü klasik besteci ve kazak müzüsyenidir. Kazak müziğinin en usta isimlerinden biri olan ve milletin gururu Şamşi’yi halk «Vals Kları» diye sevgi dolu isim verdi. Şarkıları kuçaktan kuçaya aktarılıyor. Bu nedenle onun eserlerini başka bir dile çevirmek benim için büyük bir gururluk». Aslında Togzhan teciribeli tercüman. Ancak sanatı mesleğiyle birleştirerek Kazak şarkılarını dünyaya tanıtıyor. Bunların bir grubu Şamşi şarkılarıdır.

Şamşi'nin tüm şarkıları yabancı dillere çevrilebilecek hazinedir. Kazak kültürünün sembolüdür. "Anne hakkında şarkı" şimdiden uluslararası sahnede yükseldi ve Şamşi şarkılarına ilgilenenlerin sayısı artıyor. Sizce «Anne hakkında şarkısını» aşağıdaki sanatçı yorumcuların hangisi özellikle söyledü diye düşünyorsunuz? Bizimle paylaşın!

Yazar: Serikgül Sultankazhy