Kültür ve sanat emekçilerinin mesleki bayramını kapsamında Kazakistan Cumhurbaşkanı kutlama konuşmasını şöule ifade etti: «Kültür ve sanat insanlığın geçmişini, bugününü ve geleceğini şekillendiren önemli unsurlardır. Sanat bir ulusun ruhu, kültür ise ruhsal görüntüsüdür. Birlikte, uygarlığımızın çekirdeğini oluştururlar. Onları uyarmak, korumak, çoğaltmak bizim ortak ve en önemli görevimizdir».

Son yıllarda Kazakistan’ın kültürel hayatı gerçek bir rönesans yaşıyor. Bu canlanmayı başara bilen ve izleyicilerini heyecanlandıran yılın özel kültürel merkez olarak «Astana Opera» tiyatrosu tanıldı. Özel bir röportajda tiyatro müdürü, Kazakistan'ın ünlü sanatçısı Galim Ahmedyarov kültür alanındaki son gelişmelerden, devletin sanatı desteklemesindeki rolünden, yeni kadroların hazırlanmasından ve Kazakistan kültürünün yurtdışında tanıtılmasından bahsetti.

- Galym Algiuly, sizce son dönemde Kazakistan'da kültür ve sanatın gelişiminde önemli bir değişiklikler yer aldı mı?

Son yıllarda Kazakistan’daki kültür ve sanat alanı ulusal kimliğin modernleştirilmesi ve güçlendirilmesine yönelik önemli değişiklikler yaşadı. Kazakistan Cumhurbaşkanı endüstrinin gelişimine büyük önem veriyor ve bu çeşitli devlet girişimlerinde de yansıyor.

«Астана Опера» театрын мысалға алсақ, біздің репертуарымыз жыл сайын ұлттық қойылымдармен толыққанын байқауға болады. Спектакльдерді атақты режиссерлер, дирижерлер, хореографтар мен сценографтар қояды. Ауқымды жобалар аясында АҚШ (Нью-Йорк), Канада (Торонто), Франция (Париж), Бельгия (Антверпен) және Нидерланды (Роттердам) сияқты әлемнің бес елінде тур өткіздік. Бұл атақты қалалардаа біздің әртістеріміздің қойылымдары үлкен табыс әкелді.

Mesala «Astana Opera» tiyatrosu her yıl repertuarını ulusal performanslarla desteklediğini görüyorsunuz. Sahnedeki oyunlar ünlü yönetmenler, orkestra şefleri, koreograflar ve senaryo yazarları tarafından sergilenir. Büyük ölçekli projeler kapsamında ABD (New York), Kanada (Toronto), Fransa (Paris), Belçika (Antwerp) ve Hollanda (Rotterdam) gibi dünyanın beş ülkesine turne yaptık. Bu ünlü şehirlerde sanatçılarımızın performansları büyük bir başarı kazandı.

Bale topluluğu İtalya, İspanya, Çin, Rusya ve diğer birçok ülkede birkaç kez turneye çıktı. Kısa sürede «Astana Opera» tiyatrosu Kazakistan'ın önde gelen kültürel markası haline geldi ve layık bir uluslararası itibarı var. Bu büyük başarıyı onurlu bir şekilde devam etmekte çaba göstereceğiz. Sanatçılar ise her yeni sezonda tiyatro gelecek nesillere paha biçilmez bir miras bırakmak için elinden geleni yapıyorlar.

Her yıl Kazakistan Cumhuriyeti Kültür ve Enformasyon Bakanlığı öncülüğünde bakanlığa bağlı kurumlarda çeşitli kültürel etkinlikler düzenlenmektedir. Bu da, elbette, bu sektörün iyi bir şekilde ilerlediğini gösteriyor. Bu sene büyük amacla ve en çok beklenen etkinlik ise Eylül ayında Astana'da düzenlenecek Göçebe Oyunları'dır.

- Kültür alanına devlet tarafından ne kadar önem veriliyor?

Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Kasım-Jomart Tokayev ülkemizin gelişimi için kültür ve sanatın önemini vurgulıyor. Kültürel mirasa sahip çıkmak, toplumun tarihine ve geçmişine bağlılık duygusunu güçlendirir ve gelecek nesillere aktarılarak toplumun sürekliliğini sağlar. Bu nedenle Cumhurbaşkanı kültürel mirasın korunması ve aktarılması, toplumların sosyal ve kültürel gelişiminde büyük bir öneme sahip olduğundan her zaman bahsediyor. Bu yüzden ülkede ulusal gelenekleri ve Kazakistan'ın modern sanatını destekleyen ve geliştiren projeler gerçekleştiriliyor.

Cumhurbaşkanı röportajlarından birinde şunları söyledi: "Canlanma yeni değerler için geçmişi terk etmek anlamına gelmez. Aslında amaç, insanlığın en iyi çağdaş başarılarıyla ulusal mirası korumak ve zenginleştirmektir. Bu durumda kazak şairi, düşünce Abay iyibir fikif ifade etmiş. Gerçekten de, bir yüzyıldan fazla büyük düşünür, modernleşmeye, canlanma çağrıda bulunmuştu, vakıtın gereksinimlerine uyum sağlamamız gerektiğini söylemişti. Kültür işçilerine gelince, tabii ki, bütçe sektörüne ayrılan belirli sübvansiyonlar sayesinde onlar devletin desteklediğini hissediyorlar.

- Peki Kazakistan'da kültürün gelişmesi için personel yetiştirme durumu nasıl?  Bu istikamette profesyonel yarışmalar var mı?

Kazakistan'da bu konuya çok dikkat ediliyor. Ülkemizde uzmanlık alanında Kazak Ulusal Sanat Üniversitesi, Kazak Ulusal Koreografi Akademisi, Kurmangazi Adındaki Kazak Ulusal Konservatuvarı, T.K. Zürgenov adını taşyan Kazak Ulusal Sanat Akademisi gibi yükseköğretim kurumları var. Ayrıca, genç yeteneklerin mesleki eğitim alabileceği çok sayıda kolej ve sanat okulu da bulunuyor.

Uluslararası Opera Akademisi'nin «Astana Opera» tiyatrosu'nun temelinde çalıştığını belirtmek istiyorum. Akademimizin dinleyicileri aktif olarak ulusal ve uluslararası vokal yarışmasına katılyorlar ve bu prestijli yarışmaların düzenli kazananlarıdır.

Günümüz dünyasında hem durumun hem de amacın uluslararası düzeye ulaşmak ve o düzeyin altına düşmemek olduğunu anlamak gerekir. Bu nedenle, tiyatro ve kültür kurumları genç sanatçılara, müzisyenlere ve mezunlara yüksek taleplerde bulunuyorlar. Hepimiz rekabetçi olmalıyız. Fikir basit ama bilinç düzeyinde ona hakim olmak çok zordur çünkü bu, sıkı çalışma, azim, sürekli durmama anlamına gelir. Amaç sadece ileriye doğru ilerlemek. Rerih'i hatırlayalım, şöyle yazmıştı: "İnsan doğduğunda dağlara yükselir. Yüceleri yükseldikçe gözleri her yönden uzanır. Sonsuz olasılıkları görüyor».

Yarışmalar açısından bu genç yeteneklerin kendini göstermesinin önemli bir yoludur. Kazakistan’da bu amacla birçok etkinlik düzenleniyor. Ama özellikle 31 Mayıs'ta «Astana Operası'nda» başlayacak olan «Operalia» uluslararası müzik festivali'ne dikkat çekmek istiyorum . Gelin, en sevdiğiniz etkinliği seçin, her birinde davetli sanatçılar opera ve bale sahnesinin yıldızlarıdır.

- Sizce, ülkemizdeki kültürel çeşitlilik toplumumuzu hangi yönlerden etkiliyor? 

Bana göre, kültürel çeşitlilik her tarafında, her alanında iyi bir gelişime sahiptır. Özellikle sinema sanatını vurgulıyorum. Yerli filmler uluslararası film festivallerinin katılımcısı ve kazananıdır, bunun nedeni devletin desteği, yeni yetenekli yönetmen ve oyuncuların ortaya çıkmasıdır. Aynı zamanda, dramatik sanatımız hızla gelişiyor, Kazakistan tiyatrolarının afişleri yeni isimlerle aktif olarak dolıyor, prömiyerler çok yüksek seviyede gerçekleşiyor.

Elbette opera ve bale müzikal tiyatronun karmaşık türleri olarak iyi bir şekilde temsil edilmektedir. Ülkemizde "Astana Operası", "Abay adının taşıyan KazÜOBT", "Astana Balesi", Çimkent şehir opera ve bale tiyatrosu bulunmaktadır. Her biri Kazak sanatının gelişmesine katkıda bulundu.

-  Kültürü ve sanatını yurtdışında tanıtmak için ne düşündüğünüzü öğrenmek istiyorum .

Қазақстан өз мәдениетін насихаттау үшін белсенді жұмыс істеп жатыр. Жыл сайын қазақстандық әртістер, суретшілер, музыканттар мен жазушылар қатысатын көрмелер, концерттер мен фестивальдар өтеді. Мысалы Венеция биенналесінде қазақстандық суретшілердің жұмыстары ұсынылған. Қазақстандық мәдениетті насихаттауда дирижер Алан Бөрібаев пен әлемдік балеттің жұлдызы Бақтияр Адамжан сияқты халықаралық аренада танымал тұлғалар маңызды рөл атқарады.

Kazakistan kendi kültürünü tanıtmak için aktif bir şekilde çalışıyor . Her yıl Kazak sanatçılar, ressamlar, müzisyenler ve yazarlarların katılımıyla sergiler, konserler ve festivaller düzenleniyor. Mesela Venedik Bienali'nde Kazak sanatçıların eserleri sergileniyor. Uluslararası arenada ünlü kişiler baş şef Alan Buribayev ve dünya bale yıldızı Baktiyar Adamcan, Kazakistan kültürünün tanıtımında önemli bir rol oynuyorlar. Onların başarıları Kazakistan ve kültürel mirasına olan ilgi’nin artmasına katkıda bulunuyor. Genel olarak, Kazakistan'daki kültür ve sanat alanı, eğitim sistemi ve aktif uluslararası faaliyet sayesinde gelişiyor. Başarılarımızı korumak ve artırmak ve ülkemizin dünya arenasındaki konumunu güçlendirmek için bu çalışmayı sürdürmek önemlidir.