Қазақтардың зергерлік өнері-бұл алтыннан, күмістен және басқа металдардан, асыл тастардан әшекейлеу өнері, сондай-ақ мал мен аңның сүйектері мен мүйіздерін пайдалана отырып зергерлік бұйымдар жасау, киіз үйді, жиһаз бен ыдыстарды, тұрмыстық және шаруашылық керек-жарақтарды, қаруды безендіру.

Зергерлік өнер Қазақстанда ежелгі дәуірде пайда болған. Оның пайда болуы мен дамуы қарапайым тастарды, темірді, қоланы, асыл тастарды және алтын мен күміс сияқты металдарды өңдеумен және өңдеу әдістерін біртіндеп жетілдірумен тығыз байланысты. Археологиялық деректер темір, мыс, қалайы, алтын және күміс сияқты металдардың қазақ даласында мыңдаған жылдар бойы өндірілгенін көрсетеді.

Белдеу, фрагмент, Оңтүстік Қазақстан, XIX ғасыр

Орталық Қазақстанда кең кен өндіру б.з. д. IV ғасырдың аяғы мен III мыңжылдықтың басында, яғни энеолит дәуірінде келеді. 

Біздің дәуірімізге дейінгі II мыңжылдықтың екінші жартысында Орталық Қазақстан Еуразия континентінің металлургиялық орталықтарының біріне айналды және мыс тек жергілікті қажеттіліктер үшін ғана емес, тайпалар арасындағы алмасу үшін де өндірілді.

Археологиялық қазба жұмыстарының нәтижелері металдарды өндіруге байланысты қалыптасқан зергерлік бұйымдар ежелгі дәуірге қарағанда жоғары көркемдік деңгейде болғандығын көрсетеді. Археологтар қазба жұмыстары кезінде тапқан зергерлік бұйымдардың кейінгі дәуірде қазақ зергерлері жасаған зергерлік бұйымдармен ұқсастығын жоққа шығаруға болмайды, олар, керісінше, қазақ халқының ең көне қолөнерінің XIX-XX ғасырлардағы зергерлік өнермен сабақтастығын көрсетеді.

Сырғалар. Солтүстік Қазақстан. ХХ ғасырдың басы.

Қазақ зергерлік өнерінің туындылары бастапқыда тек әшекей ғана емес, сонымен қатар бойтұмар ретінде де қызмет еткен. Моншақтар, білезіктер, алқалар мен сырғалар тістерден, сүйектерден, жыртқыш аңдардың тұяқтарынан, бүркіттердің, үкілердің лаптарынан, ұлулардың қабығынан, түрлі тастардан және т.б. әшекейлер жасалды, олар қасиетті деп саналды.

Білезік. Батыс Қазақстан. XIX ғасырдың аяғы.

Кейінірек, түсті металдарды өңдеудің дамуына байланысты тұмарлар мыс, темір, күміс, алтыннан жасалып, асыл тастармен безендіріле бастады. Елде ежелгі зергерлік бұйымдарды киетін балалар мен ересектер жала жабудан, қиыншылықтардан және аурулардан сақтандырылады деген сенім бар. Осылайша, зергерлік бұйымдарды халықтық нанымдар мен дәстүрлерді бейнелейтін ерекше тіл-экспонент деп атауға болады.