Былғары - қазақтардың өмірлік қажеттіліктерін қамтамасыз етудің дәстүрлі жүйесінде қолданылатын өңделмеген мал терісі мен түрлі жабайы аңдардың терісі. Қазақтың көшпелі шаруашылығында жануарлардың терісі мен жүні негізгі тұрмыстық қажеттіліктерді толық қанағаттандырды. Көшпелі өмірде мал шаруашылығы өнімдері қалдықсыз пайдаланылды. Тері илеу үлкен шеберлікті қажет ететін күрделі технологиялық процесс болғандықтан, оны көптеген жағдайларда кәсіби шеберлер жасады. Шеберлер орындайтын іс-әрекеттеріне қарай тері илеушілер, ыстаушы, бояушылар деп жіктеледі.

Зерттеушілер тері өңдеушілердің өздері қолданатын шикізат түріне немесе олар өндірген тері түріне байланысты мамандандырылған кәсіби атақтары болғанын жазады, мысалы, жылқы терісін өңдеумен айналысатын адам «опақшы», шагрень терісін өңдеу шеберлері «сағыршы» деп аталды, ал қаракөл терісін өңдейтіндер «елтеріші» деп аталды.

Былғарыдан жасалған бұйымдардың сапасы оларды өңдеу процесіне тікелей байланысты болғандықтан, былғары илеу кезеңіне ерекше назар аударылады. Егер тері илеу процесінен өтпесе, дұрыс созылмаса немесе май жеткілікті түрде кеуіп кетпесе, ағартқыш заттар мен бояу толығымен сіңбейді және терінің беті созылып, күңгірттенуге бейім болады. Яғни, сіңдірілмеген былғарыдан жасалған бұйымдардың түсі біркелкі емес, сонымен қатар жартылай ысталған былғары бұйымдарының бетінде де көрінеді.

Дұрыс өңделмеген бұйымдар тез тозады, ал құрғаған кезде суға малынған жерлер деформацияланып, түсі өзгереді.

Теріні илеудің негізгі мақсаты - теріні май мен ақуыздан бөлу, коллаген қабатын қопсыту, оған икемділік, жұмсақтық беру, майлау, жұмсарту (қатаю) және оны қолдануға қажетті қасиеттер беру. Мұндай талаптарға жұмсақ немесе қатты тері, жылу мен суыққа төзімділік, ылғалға төзімділік, бактериялардың әсерінен шірік пен жырықтар болмауы жатады.

Былғары қазақтардың өмірлік қажеттіліктерін қамтамасыз етудің дәстүрлі жүйесіндегі маңызды салалардың бірі.

Саба - жылқы терісін арнайы өңдеу арқылы жасалған және сыртынан боялған қымыз құятын ыдыс. Өңделген былғары түйе жүнінен тігілген. Ыдыстың төменгі бөлігі кең, ал жоғарғы бөлігі кішірейтілген және ұзын. Мойын бөлігінде тостағанды ілуге арналған белдік бар. Ыдыстың жоғарғы бөлігі тамшы түрінде жасалған ағаш ұшымен безендірілген. Ыдыстың негізі ағаштан жасалған. Сыртқы бөлігі толығымен геометриялық өрнектермен безендірілген.

Саба. ҚР Ұлттық музей қорынан.

Торсық. Қымыз, айран және басқа да сусындарға арналған ыдыс. Бүйірі қой мүйізі түрінде жасалғандықтан, оны «мүйізторсық» санатына жатқызады. Тостағанның төменгі жағы кең, ұштары дөңгелектелген, мойны ұзын. Ыдысты мойынға ілуге арналған белдігі бар. Торсық арбаның көлеңкелі тұсында немесе ертоқымда ілініп тұрған.

Торсық. ҚР Ұлттық музей қорынан.

Аяққап («ыдыс-аяқ сөмкесі»). Бір бөлігі жарты шар тәрізді, екіншісі тегіс. Бір жағында ұзартылған шығыңқы бөлігі бар. Шығыңқы бөліктің соңына былғары бау тігіледі. Жарты шардың сыртқы жағы үшбұрыштармен безендірілген, ал жоғарғы бөлігінде жиек бар.

Аякқап. ҚР Ұлттық музей қорынан.

Астық сақтауға арналған құты (ыдыс). Екі ұзын мойыны бар ыдыс. Зооморфтық стильде жасалған: бүйірлерінде түйе басы түріндегі сурет бар. Орталық бөлігінде сопақша пішінді көлемді тесік бар, тесіктің ортасындағы өрнекті бөлік пластиналар арқылы жалғанған. Бөлінген мойын бір-біріне тығыз орналасқан.

 Астықты сақтауға арналған сыйымдылық (ыдыс). ҚР Ұлттық музей қорынан.

Томаға немесе «көзқалқан». Аңшының аң аулайтын құстардың басына кигізетін құралы (томаға), ол көзін толығымен жабады. Бұл жыртқышқа ерте шап берудің алдын алу үшін және басқа құстарға шабуылдамау үшін қажет. Құстың тұмсығына арналған тесігі бар. Томаға белгілі бір құсұа, барлық өлшемдерін ескере жасалады.

Томаға. ҚР Ұлттық музей қорынан.