Астана қ. ҚР Ұлттық музейі
Мемлекет музейлерді елдің мәдени саясатының маңызды кластері ретінде қолдайды. Республикалық және жергілікті деңгейдегі музейлердегі музей қорларын сақтау, жаңарту, толықтыру бойынша жүйелі шаралар қабылдануда. 2024 жылы еліміздің үш жетекші музейіне Ұлттық мәртебе беріледі: Алматы қаласының орталық мемлекеттік музейі; Алматы қаласындағы Ә. Қастеев атындағы Мемлекеттік өнер музейі; Астана қаласындағы ҚР Ұлттық музейі.
Әрбір музей әртүрлі қызмет түрлерін біріктіретін көпфункционалды институт: ғылыми-қор, экспозициялық көрме, ғылыми-зерттеу, мәдени-білім беру.
Бүгінгі таңда Қазақстанда бейініне қарай әртүрлі бағыттағы 271 мемлекеттік музей (филиалдар мен бөлімшелерді қоса алғанда) жұмыс істейді, оның ішінде 9 музей және Республикалық маңызы бар 12 музей-қорық бар.
Алматы қаласының орталық мемлекеттік музейі
Ең көп музей Түркістан облысында - 27 бірлік, одан кейін Ақтөбе облысында - 20 музей, Алматы және БҚО қалаларында 19 музей бар. Оның ішінде 48 -тарихи, 109 - өлкетану, 65 - мемориалдық, 14 - музей-қорық, 11 - өнертану және т. б.
Тек 4 музей жеке, қалғандары мемлекеттік меншікте. Музейдегі экспонаттардың жалпы саны 2,6 млн бірлікті құрайды.
Жақында Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің «Ұлттық әскери-патриоттық орталығы», «Nur Alem» Болашақ энергиясы музейі, «Атамекен» этно-мемориалдық кешені, археология институтының музейі, Қазақстанның Палеолит музейі, Шымкент қаласындағы бейнелеу өнері музейі сияқты түрлі саладағы тақырыптық музейлер келушілердің ерекше қызығушылығын тудыруда. Музейдің жаңа түрлері, ашық аспан астындағы музейлер пайда болады, жалпы білім беру мекемелерінде музей құру тәжірибесі дамуда.
Ежелгі Отырар ескерткіштері
Еліміздің жетекші музейлері 46 ғылыми жобаны іске асырды, 100-ден астам ғылыми еңбек шығарды, оның ішінде этнографиялық ғылымда баламасы жоқ іргелі бес томдық ғылыми-этнографиялық энциклопедия – "Қазақтардағы этнографиялық санаттардың, ұғымдар мен атаулардың дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия" отандық қана емес, сонымен қатар халықаралық ғылыми қоғамдастықтың жоғары бағасына ие болды.
Ә. Қастеев атындағы Мемлекеттік өнер музейі
Музейлер музей экспонаттарының 3D модельдерінің цифрлық каталогын құру бойынша жұмыстар жүргізуде. Қазіргі уақытта 13657 музей экспонаты цифрлық форматқа, Қазақстанның 29 киелі объектісі 3D форматқа көшірілді.
Ақпараттық технологияларды енгізу музейлерді жаңғырту жөніндегі жұмыстың негізгі бағыты. Музей қорын есепке алу бойынша автоматтандырылған ақпараттық жүйелерді еліміздің барлық музейлеріне кезең-кезеңімен енгізу жүргізілуде. Шетелдік музейлердің тәжірибесін қабылдай отырып, отандық музейлер виртуалды музейлерді белсенді енгізе бастады, әлеуметтік желілерде онлайн іс-шаралар өткізілді. Қазіргі уақытта виртуалды экспозициялар немесе 3D-турлар 4 республикалық музейдің, 11 облыстық тарихи-өлкетану музейінің сайттарында қолжетімді.
«Tourstat.com» туристік порталының нұсқасы бойынша Ұлттық музей мен орталық мемлекеттік музей Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығындағы (бұдан әрі – ТМД) ең үздік 5 тарихи музейдің қатарына енді.
Пандемияның әсері іс-шараларды өткізудің жаңа форматтарына ықпал етті. Қысқа мерзім ішінде әлеуметтік желілерде музейлердің белсенділігін дамытуға мүмкіндік туды. Сонымен қатар музейлер оқшаулаудың қиындықтарын жеңу мақсатында іске қосылған көптеген арнайы іс-шараларды: ойындар, тесттер, білім беру іс-шаралары және баспасөзде жарияланған көптеген «челлендждер» әзірледі.
Қазақстан Республикасының Ұлттық музейінде еліміздің тарихы мен мәдениеті үшін ерекше маңызы бар ұлттық мәдени мұра объектілерін Ұлттық мәдени мұра объектілерінің мемлекеттік тізіліміне енгізу бойынша жұмыстар жүргізілуде.
Қазақстан Республикасының орталық мемлекеттік музейі бірнеше жыл бойы облыстық музейлермен бірлесіп, ist зерттеу және дамыту бағдарламасы және ЮНЕСКО-ның үйлестіруімен Еуропалық Одақ қаржыландыратын «Дүниежүзілік мұра желісі» жобасы шеңберінде әзірленген «Музеолог» бағдарламасымен жұмыс жүргізіп келеді.
Назарларыңызға: Өткен жылдың қорытындысы бойынша музейге келушілер саны 6 млн адамнан асты. Бұл өткен жылмен салыстырғанда 1 миллионға жуық. Қазақстанда 271 мемлекеттік музей жұмыс істейді. Өткен жылы олар 166 801 экскурсия ұйымдастырды.
Негізгі музей қорындағы экспонаттар саны - 2,6 млн-нан астам бірлік, оның ішінде 350 мыңы - аса құнды жәдігерлер. Электрондық форматта миллионнан астам экспонат ұсынылған. Сондай-ақ, ҚР музей қорының мемлекеттік каталогы жұмыс істейді, оған қазіргі уақытта 114 мемлекеттік музейден 130 мыңнан астам экспонат кіреді. Ұлттық мәдени мұра нысандарының қатарына 61 музей қорынан 5000-ға жуық атаулар кіреді.
Астанадағы ҚР Ұлттық музейіндегі «Музейдегі түн»
Естеріңізге сала кетейік, 1977 жылдан бастап ICOM Халықаралық музейлер кеңесінің бастамасымен Халықаралық музейлер күні аталып өтіледі. Осы оқиғаның құрметіне бүкіл әлемде түрлі іс-шаралар өтеді. Мысалы, 18 мамырда Қазақстан музейлері «Музейдегі түн»акциясына қатысады.
