qazaq culture

buy tickets

kz
English Қазақша Русский Turkçe 中国语文科 العربية Español Français
Басты бет
/ Мәдени мұра
/ «Медеу» таулы спорт кешені
«Медеу» таулы спорт кешені

«Медеу» - әлемдегі ең ірі таулы спорт кешендерінің бірі. Ол Іле Алатаудың Медеу шатқалында Алматы қаласынан 13 шақырым жерде теңіз деңгейінен 1700 метр биіктікте орналасқан.

Шығу тарихы 

Медеу спорт кешенінің құрылысы 1949 жылдың күзінде басталды, ал алғашқы ресми жарыстар 1951 жылы ақпанда болғанымен, жасанды мұз стадионы 1972 жылы ғана бой көтерді.

1950-1980 жылдар аралығын қамтитын «Алматының спорт ғимараттарын жобалау тарихы»жинағынан «Медеу» биік таулы спорт кешені жобасының сәулетшілері Владимир Карцев, Арыстан Қайнарбаев және Марат Жақсылықов болғаны белгілі болды.

Идея өршіл еді, авторлар спорт кешенін табиғи ортаға – тау шатқалына енгізіп, сейсмикалық аймақта үлкен ғимарат тұрғызуы керек еді.

Тау рельефінің контурын қайталай алатын берік материалды анықтау қажет болды және оған жоғары сапалы бетон таңдалды. «Медеу» спорт кешені бетоннан тұрғызылды, оның ауданы 10 500 шаршы метрден асады.

Сел ағындарының жойқын әсерінен «Медеуді» 1960 жылдардың аяғында салынған және мұз айдынының оңтүстігінде орналасқан өзімен аттас бөгет қорғайды.

Арнайы «су қоймасы» шамамен 6 миллион текше метр суды сақтауға мүмкіндік береді. Дәл осы фактор конькимен жүгіру, допты хоккей, мәнерлеп сырғанау және басқа да қысқы спорт түрлерінен жарыстар өткізуге мүмкіндік берді.

Медеуде ерлер мен әйелдер арасында әртүрлі жарыстарда 200-ден астам әлемдік рекордтіркелді. Мұз айдыны әлемнің сегізінші кереметі деп атала бастады, спорт кешенінің ашылуытуралы ақпаратты одақтас және шетелдік БАҚ жариялады.

Сәулетшілер ұжымы жобадағы жұмысы үшін КСРО Мемлекеттік сыйлығына ие болды.

Кеңес Одағы ыдырағаннан кейін «Медеуде» ұзақ уақыт жарыс өткен жоқ, бірегей кешенбіршама уақыт қиын кезеңдерден өтті.

Оның толық техникалық жөндеуі тек 2003 жылы жүргізілді, ал қазір кешен келушілер үшін жыл бойы жұмыс істейді.

Бүгінгі «Медеу»

Алматыдағы «Медеу» мұз айдыны кәсіби спортшылар арасында ғана емес, демалыс күндері коньки тебуге келетін «оңтүстік астана» тұрғындары мен қонақтары арасында ең танымал көрікті жерлердің бірі.

Кешен өзінің мұз айдынымен әйгілі, жасанды мұздың ауданы - 10,5 мың шаршы метр, ол жылына 8 ай – қазан айынан мамыр айына дейін жұмыс істейді.

Мұзды құю үшін ең таза тау суы қолданылады, бұл ең алдымен спортшыларға жоғары нәтижеге қол жеткізуге мүмкіндік береді. «Медеу» мұз айдынындағы мұз қалыңдығы 2,3 м құрайды, мұз әлемде теңдесі жоқ арнайы мұздату жүйесінің арқасында мінсіз күйде сақталады. Мұз айдынында бір уақытта 2-3 мың адам болуы мүмкін.

Спорт кешенінің үстінде әйгілі «Шымбұлақ» тау шаңғы курорты орналасқан. Оған 2011 жылы Қысқы Азия ойындары қарсаңында салынған заманауи Медеу - Шымбұлақ аспалы жолымен көтерілуге болады. Мұз айдынының айналасындағы тау беткейлері өте көркем, қылқан жапырақты ормандармен жабылған.

«Медеу» биік таулы мұз айдыны архитектураның өзіндік ескерткіші ретінде еліміздің маңызды танымал нышаны болып қала береді.